Chester Carlson Kimdir?

Günümüzde fotokopi makinesi iş yerlerinde, devlet ve eğitim kurumlarında sık sık kullanılan bir aygıt olarak öne çıkıyor. Peki ya asla fotokopi makinesini kimin icat ettiğini merak etmiş miydiniz? Fotokopi makinesinin mucidi ve patent sahibi olan Chester Carlson kimdir?

Fotokopi makinesinin mucit fizikçi Chester Carlson, boş zamanlarını inceleme yaparak geçiren bir mucitti. New York’da patent dairesinde işi nedeni ile mühim belgelerin birden fazla kopyasını oluşturuyordu. Tüm bu zorlukların karşısında Carlson, elektrofotografi alanına yöneldi. Chester Carlson, dünya genelinde milyonlarca fotokopi makinesinde kullanılan elektrofotografiyi icat etmişti. Ardından elektrografi, ‘kuru ve yazı’ anlamlarına gelen “xerography” terimi ile adlandırıldı.

Peki kserografi iyi mi icat edilmiştir? Chester Carlson hikayesi iyi mi başladı? Xerografi Haloid Company tarafınca iyi mi satın alındı? Eğer sizde bu soruların cevaplarını arıyorsanız ve Chester Carlson kimdir diye merak ediyorsanız bu içeriğimiz tam size göre. Şimdi Chester Floyd Carlson kimdir sorusunun yanıtı ile başlayalım.

Chester Floyd Carlson Kimdir?

Chester Floyd Carlson, Amerikalı bir fizikçidir. Aynı zamanda Carlson mucit şeklinde de tanınmaktadır. Dahası bir patent memuru ve avukattır. Chester Carlson, kserografiyi, öteki bir karşılığı ile fotokopiyi bulan kişidir. Kserografi, elektrostatik kuru basım yöntemidir. Kuru fotokopi tekniğine öncülük eden Chester Carlson, Joseph C. Wilson’dan yardımcı almıştır.

Kserografi olarak adlandırılan yöntemin gelişimine yardımcı veren Joseph C. Wilson, Carlson ile beraber Xerox şirketinin adımlarını atmıştır. Peki Chester Carlson aslında kimdir? Carlson’ın hikayesi iyi mi başladı? Gelin bu soruların yanıtlarını yakından inceleyelim.

Chester Carlson, 8 Şubat 1906 doğumludur. Amerika başkenti Washington, Seattle bölgesinde dünyaya gelen Carlson’ın ölüm zamanı ise 19 Eylül 1968’dir. 1968 senesinde hemen hemen 62 yaşlarındayken kalp krizi sonrası yaşamını kaybetmiştir.

Chester Carlson’ın babası Olaf Adolph Carlson, anası ise Ellen Carlson’dır. Carlson’ın anası Ellen, o 17 yaşlarındayken yaşamını kaybetmiştir. Tam 10 sene sonra Carlson 27 yaşlarındayken de babası Olaf Adolph yaşamını kaybetmiştir.

Carlson’ın hususi yaşamına ait bilgiler arasında 1934 senesinde Elsa von Mallon ile yapmış olduğu ilk evlilik yer alıyor. Carlson ve Mallon, New York’da Genç Hristiyan Derneği (YMCA) tarafınca düzenlenen bir partide tanışmıştır. 1945 senesinde boşanan çift evliliklerini ise üzgün bir devre olarak nitelendirmiştir. Carlson ikinci evliliğini ise Dorris Helen Hudgins ile yapmıştır.

Chester Carlson’ın Eğitim Dönemi

Çocukluk devri fakirlik içerisinde geçen Carlson, sekiz yaşından itibaren ailesine yardımcı olabilmek için çalışmıştı. Hatta Carlson, lise eğitimi esnasında okula gitmeden ve okuldan sonra aşağı yukarı iki üç saat çalışıyordu. Erken yaşlarda çalışmanın kendisi için bir zorunluluk bulunduğunu anlatım eden Carlson, Thomas Edison gibi etkin mucitler ile ilgili araştırmalar yapmış. Böylece icat yapma fikri onun için cazibeli bir hal almış ve topluma katkıda bulunmak istemiştir.

Öte taraftan Carlson bütün bu zorluklara karşın eğitimlerini tamamlamıştır. İlk olarak San Bernardino Lisesine gitmiştir. Ardından Riverside Junior College’da işbirlikli bir çabalama programına gitmiştir. Riverside’da ise ilkin kimya kısmı sonra ise fizik kısmı talebesi olarak yer almıştır. Sonrasında ise Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde 1930 Büyük Buhran döneminde Fizik alanında eğitimini tamamlamıştır.

Tüm bunların sonra 1936’da New York Hukuk Fakültesi’ne girmiştir. Geceleri hukuk okuyan Carlson, satın almaya gücü yetmediği için kütüphanedeki hukuk kitaplarını el yazısı ile kopyalamıştır. Kopyalama işindeki zorluklar ise kopyalama makinesi yapma kararını pekiştirmiştir.

Ek olarak Chester Carlson, çocukluk döneminden beri grafik sanatlara karşı bir hayranlığı bulunduğunu dile getirmiştir. İlk isteklerinden biri ise daktilo olmuş. Öte taraftan lise döneminde bir mecmua çıkarma fikri onu boş vakit basımevi ile ilgili çalışmaya itmiş. Eski bir basımevi makinesini satın alması ile beraber tecrübe ve fikirleri için not almaya başlamış.

Carlson’ın Kariyeri

Chester Carlson, çok erken bir kariyere çocukluklarında baskı üretmeyi düşünerek başlamıştı. Hatta tam 10 yaşlarındayken kendi eliyle oluşturduğu arkadaşları arasında dolaşan “This and That” isimli bir gazete çıkarmıştı. Lise döneminde ise Carlson mahalli bir basımevi da çalışıyordu. Bu işi esnasında Carlson, bilim odaklı öğrenciler için bir mecmua yazıyor ve yayınlıyordu. Hatta bu zamanda bile geleneksel kopyalama tekniklerini çok uğraştırıcı buluyordu.

Eğitimini tamamladıktan sonra Chester Carlson, iş aramakta zorlandı. Ardından 1930’da bir müddet Bell Telephone Company’de inceleme mühendisi olarak vazife almıştır. Ancak işi çok rutin bulmuş olduğu için görevinde değişikliğe giden Carlson, patent departmanına asistan olarak geçmiştir.

Çok uzun sürmeden şirketten ayrılan Carlson sonra New York’da elektronik firması P. R. Mollary Company’de patent bölümünde yer aldı. Hatta Carlson PR Mollary Company’de patent departmanı başkanlığına yükseldi. Burada çalmış olduğu dönemde bir dizi basit yollar arayan ve çalışmalarını sürdüren Carlson mucitlik öyküsünü 1938 senesinde başaracaktı.

Mollary Company’de Carlson, patent çizimlerinin kopyasını çıkarma işinde vazife alıyordu. Ancak çalışmalarının ve patent çizimlerinin kopyalarını çıkarmakta güçlükler çekiyordu. Eklem rahatsızlığı bulunan Carlson, belgelerin el ile kopyalanması konusu ile ilgili zahmet çekiyordu. Bu sebeple Carlson, yaşamış olduğu zorlukları için basit ve çabucak kopya sağlayabileceği yeni yöntemler aradı.

O dönemlerde ise kopya çıkarmanın yolu bir çok firma için resim çekme ya da kimyasal yollardan geçiyordu. Bu yüzden Chester Carlson çalışmalarını elektrostatik yani elektrofotografi alanına yöneltti. Böylece Carlson, ışıl iletkenlik üstüne odaklanmıştı.

Dört senelik çalışmanın sonra Carlson etkin oldu. Chester Carlson, mevcut bir belgeyi ara adım olmadan yeni bir kağıda kopyalayan bir kopyalama makinesi icat etmek istiyordu. Hukuk eğitimi esnasında kopyalama makinesi icadına kabul eden Carlson, kütüphanede bilim ve teknoloji alanına yöneldi.

Gerçekleştirdiği ilk deneyler çekince içeriyordu. Bir patent memuru ve avukat olan Carlson, her geliştirmesinin patent değerini aldı. Ön patent başvurusunu ise 18 Ekim 1937 tarihinde yaptı. 1938’de ise kserografik kopyayı elde etti. Bu prosedür için patent başvurusunda bulundu. 6 Ekim 1942 tarihinde ise Carlson’ın elektrofotografi patenti yayınlandı.

Carlson’ın Başarıları

Chester Carlson’ın tanınmasının en büyük nedeni kserografinin icadını gerçekleştirmesinden geliyor. Hatta Carlson’ın telif hakları ve Xerox Corporation’daki hisseleri onu multimilyoner yapmıştı. Ancak bu başarının yanı sıra Carlson’ın almış olduğu muhtelif haysiyet ödülleri ve hayırseverlik çalışmaları da yer alıyor.

Carlson çocukluğunu fakirlik içerisinde yaşarken Amerika’nın en varlıklı adamlarından biri olarak ölmüştü. Servetinin çoğunu ise dünya barışını destekleyen kuruluşlar ve sivil halk gruplarına yapmış olduğu bağışlara harcadı. Peki bunlar neler? Gelin yakından bakalım.

Chester Carlson, servetinin bir çok kısmını hayırsever amaçlara adayan bir mucitti. Carlson, hayır kurumlarına 150 milyon doların üzerinde bağışta bulunmuştur. Aynı zamanda Ulusal Renkli İnsanların Gelişimi Derneği’nin (NAACP) etken bir destekçisi olarak yer almıştır. Ayrıca üniversitedeki çalışmalara da senelik bağışlarda bulunmuştur.

Öte taraftan yüksek meblağlı bağışları arasında yer alanlardan bir öteki ise Demokratik Kurumlar Araştırma Merkezi’ne verilmiştir. Hayattayken 4 milyon dolar bağışta bulunmuştur. Buna ayrıca Carlson’ın mirasından da 4 milyon doların üzerinde bir bağış bu kuruma gitmiştir.

Tüm bu hayırseverlik çalışmalarının yanı sıra Carlson, 1981’de Ulusal Mucitler Onur Listesi’nde yer almıştır. 1964 senesinde Yılın Mucidi ve 1966 senesinde Horatio Alger Ödülü ile bilim alanına yapmış olduğu katkılar bundan dolayı ödüller almıştır. Dahası birtakım ödüller Carlson’un onuruna verilmektedir. Bunlar; American Society for Engineering Education, İsveç Kraliyet Mühendislik Bilimleri Akademisi (IVA), Görüntüleme Bilimi ve Teknoloji Derneği tarafınca verilen Chester F. Carlson Ödülleridir.

Kserografinin İcadı

Türkçe karşılığı ile kserografi ismi verilen kopyalama tekniği fotokopi makinelerinde kullanılıyor. Kserografi yöntemi, statik elektrik yükünü ışığa duyarlı bir fer alıcısı üstüne aktarmaktadır. Böylece mürekkep parçacıklarının kağıt üzerinde resim biçiminde yer almasını sağlamaktadır.

Öte taraftan ısı, baskı ya da bu ikisinin bir arada kullanması vasıtasıyla mürekkep, kağıt üstüne yapışmaktadır. Genellikle iş yerlerinde kserografi kopyalama tekniği ile çalışan fotokopi makineleri kullanılmaktadır.

İlk kserografik fotokopi makinesi 1959 senesinde Chester Carlson öncülüğünde Xerox firması tarafınca icat edilmiştir. Chester Carlson, ilk kopyayı ise üstü kükürt ile kaplanmış çinko bir tabak üstüne gerçekleştirmiştir. Daha sonra buluşa ‘Xerografi’ ismi verildi.

Xerografi, eski Yunanca’da ‘xeros‘ kuru ve ‘graphein‘ makale anlamlarına gelen kelimelerin birleşiminden oluşuyordu. Hatta kserografi, Haloid Company şirketinin Xerox şirketine dönüşmesine neden olmuştur. Dahası kserografi buluşu gelecekte; yazıcı, faks, tarayıcı gibi dijital baskı sistemleri ürünlerinin piyasaya sürülmesini sağlamıştır.

Carlson’ın fotokopi makinesi icat ederken yapmış olduğu deneyler, fer kullanarak özgün kağıt parçasında bir elektrik akımı üretmeyi içeriyordu. 22 Ekim 1938 tarihinde ise Carlson, “10.-22.-38 ASTORIA” lafları dünyanın ilk kserografik görüntüsü oldu. Öte taraftan Carlson’un başarısına giden yol olabildiğince uzundu. Kserografinin yolculuğu ise başarısızlıklar ile doluydu.

Chester Carlson, kserografi buluşunun patentini 1940 senesinde aldı. Ancak sonraki süreçler Carlson için pek de iyi geçmedi. Patent ile beraber ürünün geliştirilmesi ve pazarlaması konusu ile ilgili zorluklar ile karşılaştı. Carlson, birden fazla firma tarafınca geri çevrildi. Öte taraftan buluşun yatırım yapılmasına değecek önemde olmadığına inandılar. Hatta bu firmalar arasında günümüzde olabildiğince tanınmış IBM, General Electric ve Kodak gibi büyük markalar yer aldı.

Buluşunun kıymet görmemesinin nedeni ise kopyalama işleminin basit olmamasıydı. O zamanlar kopya prosedürü ya el ile çalışan makineler ya da karbon kağıdı kullanılarak yapılmaktaydı. Bu sebeple lüzumlu olmadığı düşünülüyordu. Aynı zamanda elektronik bir kopyalama makinesi için kafi oranda bir pazar oranı olduğuna inanmamışlardı.

Haloid Company

Aradan geçen dört senenin sonra Chester Carlson, 1944’de Battelle Memorial Enstitüsü ile anlaşmaya vardı. Battelle Memorial Enstitüsü, ABD’nin Ohio eyaletinin Columbus şehrinde bulunmaktadır. Enstitü, Carlson ile kopyalama prosedürünü iyileştirme ve geliştirme amacıyla beş sene süresince devam etti.

Aralık 1946 senesinde ise Battelle Memorial Enstitüsü, Chester Carlson ve Haloid Company ticari bir ürün elektrofotografi lisansı için ilk anlaşmayı imzaladılar. Ayrıca Enstitü, temel araştırmaları geliştirmeye devam ederken aynı kuşakta Haloid Company’de ticari bir ürün çıkarmaya odaklanmıştı. 1947 senesinde ise New York’ta yer alan Haloid Corporation firması kserografinin ticari haklarını satın aldı. Haloid Corporation, fotografik kağıtları üretimi ve satışı yapan bir firmaydı.

Haloid, elektrofotografi sözcüğünün komplike bulunduğunu düşünüyordu. Bu nedenle Haloid ve Chester Carlson prosedür ismini kserografi olarak değiştirdiler. Öte taraftan Haloid, kopyalama makinelerine Xerox makineleri ismini verdi. Böylece 1948’de Xerox markası ortaya çıktı. Haloid Corporation’da vakit içerisinde Xerox Corporation ismini aldı. Xerox ise meydana getirilen çalışmalardan tam 11 sene sonra ilk fotokopi makinesini piyasaya sürmeyi başardı.

22 Ekim 1948’de Haloid firması kserografinin ilk amme duyurusunu gerçekleştirdi. 1949 senesinde ise ilk ticari fotokopi makinesi piyasaya çıktı. Bu ilk fotokopi makinesi Xerox Model A fotokopi makinesi oldu. Model A’nın sonra firma piyasaya bir çok kserografik fotokopi makinesi çıkardı. Ancak bunların hiçbiri tam anlamı ile kullanması basit mamüller olmadı. Modern bir fotokopi makinesi olarak tanına ilk aygıt ise Xerox 914 oldu. Xerox 914 ise büyük oranda başarı sağladı.

Chester Carlson Kimdir: Genel Değerlendirme

Bu içeriğimizde kserografinin icadı ile tanınmış bunun yanı sıra patent memuru ve avukat Chester Carlson kimdir sorusunun yanıtını vermeye çalıştık. Ayrıca Chester Floyd Carlson’ın kserografi icadı ve kariyer hikayesinden bahsettik. Kserografinin icadı ile beraber gelişen dünyanın ilk fotokopi makinesinin dönüşümüne değindik.

Chester Carlson, kserografinin mucidi ve inanılmaz başarı ahlakı ile tanınmış bir isim. Öte taraftan Carlson, 1968 senesinde Fortune dergisi tarafınca Amerika’nın en varlıklı insanları arasında sıralanan bir isim şeklinde de yer alıyor. Chester Carlson tarafınca icat edilen Xerografik işlem, kağıt üzerinde yüksek kaliteli metin ve grafik sahneler elde etmek için çoğunlukla kullanılmaktadır.

Ancak meydana getirilen araştırmalara göre fotokopi makinelerinin kullanması vakit içerisinde durma noktasına geleceği öngörülüyor. Bunun ise muhtelif nedenleri mevcut. İnsanlar daha çevreci yollar için savaşım ederken öte taraftan bilgisayar ortamında yer alan bilgiler gene bilgisayarda kopyalanıyor ve depolanıyor. Öte taraftan insanoğlu bilgisayar ortamında yedekleme ve kopyalama gibi işlemleri tercih ediliyor.

Şüphesiz, dünya çapındaki ofis çalışanları ya da devlet kuruluşları için kserografinin icadı ve fotokopi makinesi yüzyılın en mühim icatlarından biri olarak yer almaktadır. Peki ya siz başarısızlıklar ile dolu hikayeyi geride bırakıp mucit olmayı başaran Chester Carlson’ın öyküsünü iyi mi buldunuz? Chester Floyd Carlson hakkındaki yorum ve düşüncelerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizler ile paylaşabilirsiniz.