DisplayPort nedir? Geçmişten günümüze imaj aktarma standartları büyük oranda büyüme göstermiştir. Bir öbür deyişle eskiden seyrettiğimiz içeriklerin imaj kalitesi günümüzde olağanüstü bir halde artmıştır. Bunu elde eden teknolojiler arasında yer edinen DisplayPort nedir?
Bu içeriğimizde gittikçe yaygınlaşan ve ilerleyen dönemde de yaygınlaşacağı tahmin edilen DisplayPort terimini sizler için ele aldık. Aslında olabildiğince uzun zamandır piyasada olan bu teknoloji rakibi HDMI kadar geniş yankı uyandırmamıştır. Fakat bir çok kullanıcının imaj aktarma için DisplayPort tercih ettiğini söylemek yanlış olmaz.
Bu içeriğimizde DisplayPort ve Mini DisplayPort nelerdir sorularının yanıtlarını sizler için detaylıca açıkladık. Bunun yanı sıra DisplayPort ne işe fayda ve HDMI ile farkı nelerdir gibi soruların da cevaplarını sizler için bir araya getirdik. İçeriğimizin sonuna ulaştığınızda bütün bu soruların cevabını öğreneceğinizi umuyoruz.
HDMI gibi DisplayPort teknolojisinin de vakit içerisinde gelişimi değişik sürümlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu nedenle DisplayPort teknolojisini kullanmanın yanı sıra hangi versiyonu kullanacağınız da büyük ehemmiyet taşımaktadır. İçeriğimizin sonraki alt başlıklarında bu sorulara da cevap verdik. Şimdi sözü uzatmadan DisplayPort nelerdir sorusunun yanıtıyla başlayalım.
İçindekiler
DisplayPort Nedir?
DisplayPort, genelde bilgisayarlar monitörlerinde tercih edilen bir imaj aktarma standardıdır. Bir öbür deyişle bilgisayarlardan monitörlere imaj aktarımını elde eden teknoloji ve kabloya verilen isimdir. Genellikle yüksek kaliteli üst segment monitörlerde ve monitör kartlarında DisplayPort bağlantısı bulunmaktadır.
Bilindiği suretiyle bir bilgisayardan rastgele bir ekrana imaj transfer etmek kablolu ya da kablosuz bir halde gerçekleşebilmektedir. Günümüzde kablosuz aktarım teknolojisi gelişimini sürdürse de kablolu aktarım kadar etkin bir netice veremediğini söylemek mümkündür. Bu noktada da bilhassa yüksek çözünürlük ve kare hızı isteyen kullanıcılar kablolu alternatiflere yönelmektedir.
DisplayPort da bu kablolu imaj transferi şekilleri arasında yer almaktadır. HDMI’ın ortaya çıkışından birkaç sene sonra DisplayPort teknolojisi baş göstermiştir. İlk olarak 2006 senesinde geliştirilen DisplayPort standardının piyasaya çıkışı 2008 tarihine kadar gerçekleşmemiştir.
DisplayPort’un geliştirilmesinde bilgisayar ve çip üreticileri ortak bir çabalama sergilemişlerdir. Bunun yanı sıra VESA ya da Video Electronics Standards Association (Tr. Video Elektronikleri Standartları Derneği) bu teknolojinin ölçüm edilmesinde öncülük gerçekleştirmiş kuruluş olarak dikkat çekmektedir.
DisplayPort teknolojisi temel olarak bir kaynaktan öbür bir görüntüleme aletine imaj aktarımını sağlamaktadır. Bunun yanı sıra görüntüyle beraber ses transferi da DisplayPort ile gerçekleşmektedir. Ayrıca değişik türde veriler de DisplayPort ile aktarılmaktadır. Bu noktada DisplayPort’un öbür teknolojiler için de kullanıma aleni olduğunu belirtmekte fayda var. Örnek olarak Thunderbolt teknolojisi vasıtası ile DisplayPort üstünden veri aktarımının olası olmasını söyleyebiliriz.
HDMI teknolojisi ile beraber DisplayPort teknolojisi de bir çok standardın sonlanmasına niçin olmuştur. Bunların arasında VGA, SCART ve DVI gibi teknolojileri saymak mümkündür. Uzun seneler süresince kullanıcılara hizmet eden bu teknolojiler DisplayPort’un da ortaya çıkmasıyla yerini yeni teknolojilere bırakmıştır.
DisplayPort teknolojisinin ise daha fazla ileri seviye teknolojik aletlerde olduğunu söyleyebiliriz. Oyun konsolları, televizyonlar ve sıradan monitör kartları genelde HDMI desteği ile kullanıcılara sunulmaktadır. bunun yanı sıra oyuncu monitörleri, üst seviye monitör kartları gibi bileşenler ise DisplayPort desteğine haiz olmaktadır.
Mini DisplayPort Nedir?
DisplayPort ile beraber ortaya çıkan öbür bir standart ise Mini DisplayPort olarak anlatım edilmektedir. 2008 yılının sonunda Apple tarafınca tanıtılan bu standart DisplayPort’un daha ufak versiyonu olarak anlatım edilebilir. Apple’ın tanıttığı bu standart daha sonra bedava olarak lisanslanmıştır.
2009 senesinde VESA tarafınca Mini DisplayPort standardı DisplayPort 1.2 sürümüne dahil olarak piyasaya çıkmıştır. İlerleyen senelerde ise Intel de Mini DisplayPort teknolojisi için bir geliştirmeye imza atmıştır. 2011 senesinde Apple ve Intel ortaklığıyla ortaya çıkan Thunderbolt teknolojisi Mini DisplayPort’un daha da gelişmiş hali olarak anlatım edilmektedir.
Thunderbolt teknolojisi ile PCI Express veri linkleri için yardımcı sağlanmıştır. Bunun yanı sıra Mini DisplayPort destekli cihazlar ile geriye dönük uyumluluk da kullanıcılara sunulmuştur. Apple’ın geliştirmiş olduğu Mini DisplayPort teknolojisi daha sonra Microsoft, Dell, Asus, Lenovo ve HP gibi sektör devleri tarafınca da kullanılan bir standart haline gelmiştir. Bunlara ayrıca bir çok marka da Mini DisplayPort standardından faydalanmaktadır.
DisplayPort Nasıl Çalışır?
DisplayPort’un temel çabalama şekli öbür bütün kablolu imaj aktarım yöntemleriyle aynıdır. Kaynak aygıt ve imaj sağlayıcı aygıt ile irtibat kurulması gerekmektedir. Bunun için de standardı kullanan bir kablo ile iki aygıt birbirine bağlanır. Kaynak cihazın çıkışı ile imaj sağlayıcı cihazın DisplayPort girişi kullanılarak bu prosedür gerçekleştirilir.
Örneğin, dizüstü bilgisayarınızı bir monitöre bağlamak için ilk ilkin bilgisayarınızdaki DisplayPort girişine kablonun bir ucunu yerleştirmelisiniz. Daha sonra kablonun öbür ucunu monitördeki DisplayPort girişine yerleştirdiğinizde imaj aktarılacaktır. Ancak monitörde görüntüyü görmek için kaynak değiştirmeniz ya da manuel bir ayarlama yapmanız gerekebilir.
Eğer DisplayPort’un yöntem olarak iyi mi çalıştığını merak ediyorsanız kısa bir halde ona da değinelim. DisplayPort standardı bir çok aktarım tekniği gibi paketlenmiş verilerden ve sinyal teknolojisinden faydalanmaktadır. Mikro veri paketleri ile bu prosedürü gerçekleştiren DisplayPort teknolojisi çok daha bereketli bir aktarım sağlamaktadır.
Bu aktarımın kararında ise yüksek çözünürlük ve yenileme hızı ortaya çıkar. Ayrıca daha ilkin de bahsetmiş olduğumuz gibi veri transferi konusu ile alakalı da daha fazla seçenek sunmaktadır. Hatta DisplayPort’un resmi sitesinde bahsedilene göre Thunderbolt ve USB ile beraber çalışması da mümkündür. Üstelik irtibat kalitesi seyretme ve irtibat eğitimi vasıtası ile kuvvetli ve kararlı bir ses-görüntü iletimi yaptığını da söylemek mümkündür.
DisplayPort Sürümleri
Daha ilkin de anlatım ettiğimiz gibi ilk DisplayPort versiyonu 2006 senesinde geliştirilmiş ve 2008 senesinde piyasaya çıkmıştır. Tanıtılan ilk versiyon DisplayPort 1.0 olarak anlatım edilmektedir. Daha sonra 2007 senesinde 1.1 versiyonu tanıtılmıştır. 2008 senesinde üretimine başlanan 1.1a versiyonu ise DisplayPort’un ilk sürümlerindendir.
Her üç sürümde de en çok bant genişliği 10.8 Gbps olarak anlatım edilmektedir. Ancak bu bant genişliğini sağlaması için kablonun boyunun iki metreyi aşmaması şartı bulunmaktadır. Ayrıca fiber optik tabaka desteği de 1.1 versiyonu ile DisplayPort’a ulaşmıştır.
2010 senesinde ise DisplayPort 1.2 versiyonu piyasaya çıkmıştır. Bu sürümün en mühim özelliklerinden biri ise veri aktarım hızını iki katından daha fazla artırmasıdır. 17.28 Gbps veri transferi hızına ayrıca imaj konusu ile alakalı da mühim değişimler laf konusudur. Bunların arasında 4K 60 Hz imaj desteği, 10 bpc RGB renk desteği ve Apple’ın Mini DisplayPort’u ile ahenk laf konusudur.
2013 senesinde ise DisplayPort 1.2a versiyonu piyasaya çıkmış ve “Adaptive Sync” desteği sunmuştur. AMD’nin FreeSync teknolojisi de bu özellikten faydalanmaktadır. AMD’nin teklifi ile bu teknoloji DisplayPort standardına direkt olarak dahil olmuştur. Ancak bu desteğin opsiyonel olduğu belirtilmiştir.
2014 senesinde ise DisplayPort’un 1.3 versiyonu piyasaya çıkmıştır. Bant genişliğinin bu sürümde 32.4 Gbps’a ulaşmış olduğu anlatım edilmektedir. Bunun yanı sıra 4K 120 Hz 24 bit RGB imaj desteği de bu versiyon ile sunulmaktadır. Dahası 5K 60 Hz 30 bit RGB ve hatta 8K 30 Hz 24 bit RGB imaj desteği DisplayPort 1.3 sürümünde yer almıştır. Ayrıca 2014 senesinde USB-C ile ahenkli DisplayPort teknolojisi de ortaya çıkmıştır.
DisplayPort 1.4 versiyonu ise 2016 senesinde kullananların karşısına çıkmıştır. Bu sürümde bant kalınlığında bir değişim olmasa da çözünürlük ve renk desteği konusu ile alakalı birtakım gelişmeler laf konusudur. 8K 60 Hz imaj desteği ve 4K 120 Hz 30 bit RGB renk desteği bu sürümde ortaya çıkmıştır. 2018 senesinde ise 1.4a versiyonu piyasaya çıkmıştır.
Güncel DisplayPort Sürümü
DisplayPort teknolojisinin en aktüel versiyonu ise 2019 senesinde tanıtılmıştır. DisplayPort 2.0 ismi verilen bu teknolojinin piyasaya çıkması ise 2022 yılına kadar gerçekleşmemiştir. Ancak bu versiyon ile beraber bir çok yeniliğin de ortaya çıktığını söylemek mutlaka yanlış olmaz.
Özellikle tek monitör için çözünürlük ayarlarında mühim bir büyüme görmek mümkündür. Çünkü DisplayPort 2.0 teknolojisi ile 16K çözünürlük desteği de kullanıcılara sunulmuştur. 16K çözünürlük 60 Hz kare hızı ile beraber bu sürümde desteklenmektedir. Buna ayrıca 10K çözünürlük ve 60 Hz kare hızının da bu sürümde ortaya çıktığını belirtelim.
Çift monitörlerde ise iki değişik monitör için 8K 120 Hz desteği ya da 4K 144 Hz desteği sunulmaktadır. Üç monitörlü kurulumlarda ise 10K 60 HZ desteği ya da 4K 90 Hz desteğinden laf etmek mümkündür. Üstelik bu sürümde 80 Gbps en çok bant genişliği de yer almaktadır.
Ekim 2022 tarihinde ise VESA tarafınca meydana getirilen ilan ile DisplayPort 2.1 teknolojisi tanıtılmıştır. Bu sürümün DP 2.0 ile geriye dönük uyumluluğu da olduğu belirtilmektedir. En çok dikkat çeken yeniliklerden biri ise USB4 ile ahenk sağlaması olarak anlatım edilmektedir. Ayrıca kablo boyutunun da 40 Gbps için 2 metrenin üstüne, 80 Gbps için ise 1 metrenin üzerine çıkmış olduğu belirtilmektedir. Bunların dışında yeni sürümün pek bir yenilik getirmediğini söylemek mümkün.
DisplayPort mu HDMI mı?
HDMI ve DisplayPort teknolojileri her ne kadar birbirine benzer gözükse de içeriğimizde sıklıkla değindiğimiz gibi olabildiğince değişik nedenlere sahipler. DisplayPort teknolojisinde ve HDMI teknolojisinde kullanılan konektörler birbirinden farklıdır. Ancak DisplayPort mu HDMI mı sorusunun cevabı tamamiyle sizin istekleriniz doğrultusunda değişmektedir.
Eğer sıradan bir teknoloji kullanıcısıysanız ve sadece film ya da dizi seyretmek için bir kablo arıyorsanız büyük ihtimalle tercihinizi HDMI’dan yana yapmanız bir kayba niçin olmayacaktır. Çünkü bu içeriklerde yüksek kare hızlarının ya da çözünürlüğün genellikle lüzumlu olmadığını söylemek mümkündür. Kaldı ki bu işlemler için kullanacağınız bir çok cihazda DisplayPort’tan çok HDMI desteği yer almaktadır. Çünkü HDMI sektörde standart haline gelmiştir.
Öte taraftan oyun oynamak ya da video tanzim etmek gibi işlemler için tercihinizi DisplayPort’tan yana yapmanız daha iyi netice almanızı sağlayabilir. Yalnızca 16K çözünürlüğe kadar imaj desteği ya da yüksek kare hızı değil bunun yanı sıra renk konusu ile alakalı da DisplayPort’un daha fazla seçenek sunduğunu belirtmek mümkündür. Bu nedenle HDR için DisplayPort mu HDMI mı sorusunun cevabı da DisplayPort olarak verilebilir.
Tabii ki bu kıyaslamada her iki irtibat türünün de en aktüel versiyonlarını ele aldığımızı belirtelim. Çünkü sürümler arasında hayati farkların bulunabilmekte. Bu nedenle belirlediğiniz teknolojinin yanısıra hangi versiyonu satın alacağınıza da dikkat etmenizi öneriyoruz.
DisplayPort Nedir: Genel Değerlendirme
Bu içeriğimizde DisplayPort nelerdir sorusunun cevabını sizler için ayrıntılı bir halde aktarmaya çalıştık. Günümüzde bir çok oyuncunun ya da profesyonelin tercihi DisplayPort’tan yana olmaktadır. HDMI ile rekabet içerisinde olan bu teknolojinin önümüzdeki dönemde gelişmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz.
DisplayPort nelerdir içeriğimiz burada sona eriyor. DisplayPort hakkında sorularınızı aşağıdaki yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Ayrıca içeriğimiz hakkında görüşlerinizi de yorumlar kısmından bizimle paylaşmayı unutmayın!