İşlemciler, bir çok akıllı aygıt gibi bilgisayarların da en mühim donanımlarının başlangıcında geliyor. Temel olarak bilgisayarların beyinleri olan işlemciler, titiz parçalardan oluştukları için bilgisayar kullanıcılarının işlemci mevzusu ile ilgili dikkatli olmaları gerekiyor. Bu yüzden de kullananların akıllarında işlemci sıcaklığı kaç aşama olmalı, işlemci bakımı iyi mi olmalı gibi sorular oluşuyor.
Bizler de bu yazımızda işlemci sıcaklığı kaç aşama olmalı, işlemci bakımı iyi mi ve hangi periyotlarda yapılmalı gibi sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
İçindekiler
İşlemci Sıcaklığı Kaç Derece Olmalı?
İşlemciler, çabalama süresine ve ortamına göre farklı sıcaklıklarda çalışabiliyorlar. Ancak bazen kullanıcılar, bilgisayar kasasının gereğinden fazla sıcak bulunduğunu hissediyorlar. Bu gibi durumlarda akıllara ilk gelen işlemci sıcaklığı oluyor. Çünkü işlemcinin gereğinden fazla ısınması, bilgisayar sıcaklığını ciddi derecede etkiliyor.
Bunun üstüne bilgisayarı fazla ısınan kullanıcılar, öncelikle işlemci sıcaklığını test ediyorlar. Sizler de fazla sıcaklıktan şikayetçiyseniz AIDA64 ve HWMonitor gibi programlar vasıtasıyla işlemci sıcaklığınızı ölçebilirsiniz. Bunun haricinde MSI, Monster, Asus gibi bilgisayar üreticilerinin ürettiği yazılımlar da mevcut. Bu yazılımlar sayesinde da işlemci sıcaklığınıza bakabilirsiniz.
Kullanıcılar işlemci sıcaklıklarını basitçe öğrenebiliyorlar. Fakat bir çok kullanıcı, en makul işlemci sıcaklıklarını bilmediği için öğrendikleri değerler anormal gelebiliyor. Bilgisayarınız boştayken yani oyun, yüksek sistem gerektiren programlar çalışmıyorken işlemcinin en makul sıcaklık aralığı 35-55 derecedir. Bunun haricinde bilgisayar yük altındayken yani yoğun işlemci kullanması gerektiren işlemler esnasında bu kıymet 85 dereceye kadar çıkabilir.
İşlemci şayet 85 derecenin üzerinde bir sıcaklık değerine sahipse bilgisayarınızın bakım tarihi gelmiş diyebiliriz. Ayrıca işlemcinin 85 aşama üstüne çıkmasının her vakit bir arıza emaresi olmadığını belirtmekte yarar var.
Örneğin birtakım laptopların soğutma sistemi zayıf olabiliyor. Bunun haricinde bilinmiş olduğu suretiyle artık çok ince laptoplar üretilmeye başlandı. Bu tür laptoplarda bilgisayar üreticileri, işlemcilerin 90 hatta 95 aşama sıcaklıkta çalışmasının düzgüsel bulunduğunu belirtiyorlar. Özellikle ince bir kasaya haiz olan oyuncu laptoplarında bu vaziyet çok sık gözlemleniyor.
Özetle, işlemci sıcaklığı kaç aşama olmalı sorusunun yanıtı kullanıma göre değişiyor. Ancak, uzun soluklu yüksek sıcaklıklar işlemciye zarar verme potansiyeli taşıyor.
AMD İşlemciler Intel İşlemcilere Göre Daha mı Çok Isınıyor?
Bilgisayar kullanıcıları içinde artık efsaneleşen AMD şakaları vardır. “AMD işlemci al kışın üşümezsin, AMD al üzerinde yemek yaparsın vs.” tarzındaki şakalar günümüzde de geçerli mi? Bu şakalar ve AMD işlemcilerin eski performansları kullananların akıllarında “AMD = yüksek sıcaklık” kalıbını oluşturdu.
Öncelikle eski nesil AMD işlemcilerin, kendi zamanlarında çıkan Intel işlemcilere göre birazcık daha çok ısındığını kabul etmek gerekiyor. Ancak günümüzde bu vaziyet pek de öyle değil. Geçmiş yıllarda bilgisayar kullanıcıları, Intel işlemcilerin AMD işlemcilerden daha iyi performans gösterdiklerini düşünüyorlardı. Bu noktada birazcık da AMD tarafınca meydana gelen eksiklikler de vardı.
Fakat bilinmiş olduğu suretiyle AMD, bir müddet ilkin Ryzen serisini piyasaya çıkarttı. Bu seri ve güncellenen öteki seriler, AMD için yeni bir başlangıç oldu diyebiliriz. Çünkü yeni nesil AMD işlemciler, yoğun kullanımda bile eski AMD işlemciler kadar yüksek sıcaklık değerlerine ulaşmıyorlar. Bunun haricinde yeni nesil AMD işlemcilerinin birtakım modelleri, performans testlerinde kendi seviyelerine eşit olan Intel işlemcileri geçmeye başladılar.
Yani AMD, teknolojik gelişimleri en iyi takip eden ve ürettiği ürünlere entegre etmeyi başaran şirketlerden birisi oldu diyebiliriz. Bu yüzden de her ne kadar eski AMD işlemciler sıcaklık yönünden kullanıcılarını birazcık üzseler de yeni AMD modellerinde sıcaklık seviyeleri AMD kullanıcılarını eskisi kadar rahatsız etmiyor.
Yüksek Sıcaklık İşlemciye Zarar Verir mi?
Çoğu teknolojik aygıt gibi işlemciler de yüksek sıcaklıkları pek sevmiyorlar. Bu yüzden de uzun süre yüksek sıcaklıkta çalışmak, işlemcilere kalıcı hasarlar verebiliyor. Bu vaziyet da bilgisayar kullanıcılarının, performans kayıplarıyla hatta işlemcilerini kaybetmeleriyle sonuçlanabiliyor.
Tabii ki her yüksek sıcaklık da işlemciyi mutlaka yakacak ya da zarar verecek gibi bir vaziyet mevzubahis değil. Bahsettiğimiz gibi birtakım laptoplar, tasarımları gereği yüksek sıcaklıklarda test edilerek piyasaya sürülüyorlar. Bu tür laptoplarda, yük altındayken işlemcinin anormal sıcaklıklara çıkması gayet normal.
Bunun haricinde birtakım işlemcilerde süreğen sıcaklık problemi mevcut olabiliyor. Bu işlemciler de işlemci üreticileri tarafınca meydana getirilen ağır testlerden geçtikten sonrasında kullanıcılarla buluşuyorlar. Bu yüzden de bu işlemcilerin de muayyen bir sıcaklığın üzerinde çalışması problem teşkil etmiyor.
Ancak belirttiğimiz gibi yüksek sıcaklıklar temelde işlemciler için çok tehlikeli olabiliyorlar. Bu yüzden şayet işlemci sıcaklığınız 85 derecenin üstüne çıkmaya başladıysa bilgisayarınızın temizliğini yapmanız gerekebilir.
İşlemci Sıcaklığı Nasıl Kontrol Altına Alınır?
İşlemcinin fazla ısınmasının bilgisayara kalıcı hasarlar verebileceğinden bahsetmiştik. Bu yüzden de muayyen aralıklarla işlemci ve monitör kartının sıcaklığının denetim edilmesi bilgisayar kullanıcılarının yararına olacaktır.
Sıcaklıkları belirleme etmek yardımcı programlar vasıtası ile kullanıcılar için olabildiğince kolay. Fakat işlemcisinin ya da monitör kartının gereğinden fazla ısındığını belirleme eden kullanıcılar, genelde bu aşamadan sonrasında ne yapacaklarını bilemiyorlar. Eğer siz de bu şekilde bir durumla karşılaştıysanız telaş yapmanıza gerek yok.
Aşağıda paylaşacağımız çözüm yöntemlerini uygulayarak anormal işlemci ve monitör kartı sıcaklıklarınızı kontrolünüz dibine alabileceksiniz.
Termal Macununuzu Yenileme Zamanı Gelmiş Olabilir
Çoğu teknolojik alet gibi işlemciler de muayyen aralıklarla bakıma gereksinim duyuyorlar. Bu bakımın en kilit noktası ise termal macunlar oluyor. Termal macunlar, işlemci ve işlemci soğutucu içinde sıcaklık iletimini gerçekleştirerek işlemcinin fazla ısınmasına mani oluyorlar. Bu yüzden de işlemciniz yüksek sıcaklık değerlerine ulaştıysa aklınıza öncelikle termal macunun gelmesi gerekiyor.
Termal macunlar, muayyen vakit sonrasında yenilenmeye gereksinim duyuyorlar. Bu süre termal macun üreticileri tarafınca genelde 6-12 ay olarak belirtiliyor. Bu yüzden yılda minimum 1 kere bilgisayar temizliği yaparak termal macununuzu yenilemenizde yarar var.
Anormal sıcaklık değerlerine ulaşan işlemciler, genelde termal macun yenileme işleminden sonrasında yeniden eski performanslarına kavuşuyorlar. Ancak tabii ki termal macun yenileme esnasında da dikkat edilmesi gereksinim duyulan birtakım noktalar mevcut. Bu noktalara dikkat etmediğiniz taktirde işlemcinizin sıcaklığını düşürmeye çalışırken işlemcinize kalıcı hasarlar verebilirsiniz. Bu yüzden de termal macun yenileme işlemine başlamadan ilkin sizler için hazırlamış olduğumuz termal macun rehberine göz atmanızı öneri ediyoruz.
Fanlarınızın Temizliğini Aksatmamalısınız
Bilgisayar kullanıcıları, bilgisayarlarını muayyen aralıklarla temizlemek zorundalar. Bunun en büyük etkeni ise termal macun ve fan temizliği oluyor. Bahsettiğimiz gibi termal macunların muayyen aralıklarla yenilenmeleri gerekiyor.
Kullanıcılar, termal macun temizliği için kasalarını açtıklarında sıklıkla fanlarını da temizlerler. Çünkü fanlar, bir müddet sonrasında yoğun kullanımdan kaynaklı toz tutabiliyorlar. Bunun kararında da bilgisayarın soğutma sistemi istenilen performansı göstermemeye başlıyor.
İşlemcinin anormal bir halde ısınmasının bir öteki nedeni de bu yüzden fanlar oluyor. Fanların tozla tıkanması, işlemcinin yeteri kadar soğutulamamasına neden oluyor. Eğer siz de işlemcinizin sıcaklığının gayet fazla olduğundan şikayetçiyseniz fanlarınızı temizlemeniz gerekebilir.
Soğutucu Kullanmanız Gerekebilir
Bazı bilgisayarların soğutma sistemi, işlemciyi soğutmak için kifayetsiz kalabiliyor. Bunun haricinde sıcak havalar, kapalı alanlar bilgisayarların gereğinden fazla ısınmasına neden olabiliyor. Özellikle laptop kullanıcıları, bu durumla sıklıkla karşılaşıyorlar. Bu gibi durumlarda harici bir soğutucu kullanarak laptopun soğutma sistemini desteklemek gerekiyor.
Bu hususta dikkat edilmesi gereksinim duyulan birtakım noktalar var. Bilindiği gibi piyasada geniş fiyat aralığında bir çok markanın soğutucusu mevcut. Laptop kullanıcıları, soğutucu seçiminde makul fiyatlı bir şey aldıklarında istedikleri sonuca ulaşamadıklarından şikayetçi olabiliyorlar. Bunun haricinde kalitesiz soğutucu sistemleri, laptopa zarar verebiliyorlar.
Soğutucu tarzı yaparken malum markaların kuvvetli soğutucu sistemlerinin tercih edilmesi kullanıcı tecrübesi açısından mühim olabiliyor. Ayrıca son vakit vakumlu soğutucular da olabildiğince tanınmış olmaya başladılar. Bu soğutucular, düzgüsel soğutma sistemlerine göre laptopları daha kuvvetli soğutuyorlar. Ancak bu gücün karşılığı tabii ki fiyatlara da yansıyor.
Vakumlu soğutma sistemleri ile düzgüsel soğutma sistemleri içinde ciddi fiyat farkları mevcut. Bu noktada karar kullanıcıya kalıyor diyebiliriz. Çünkü kaliteli bir markanın soğutma sistemi de kullanıcısını tatmin edecek bir performans gösterebiliyor.
İşlemci Soğutucunuzu Kontrol Etmeniz Gerekebilir
Bilindiği suretiyle işlemcilerin üzerinde kendilerini soğutmaya yardım eden bir işlemci soğutucusu yer alıyor. Bu soğutucu fanlar, muayyen bir müddet sonrasında birtakım arızalar vermeye başlayabiliyorlar. Bu yüzden de işlemciler, anormal bir halde ısınabiliyorlar.
Eğer sizin de işlemciniz gayet fazla ısınıyorsa ve yukarıda belirttiğimiz çözüm şekilleri bir işe yaramadıysa büyük ihtimalle problem işlemci soğutucunuzdan kaynaklanıyordur. Bunu ev ortamında belirleme etmek birazcık zor olacaktır. Tespit sürecinde, işlemciye hasar verme ihtimaliniz çok yüksek. Bu yüzden şayet işlemci soğutucunuzun arızalandığından şüpheleniyorsanız bilgisayarınızı servise götürmeniz en doğrusu olacaktır.
“İşlemci soğutucu fanım bozuldu” diye telaş yapmanıza gerek yok. Çünkü işlemci soğutucu fanı değişiklik yapma prosedürü çok basit ve öteki değişiklik işlemlerine göre makul fiyatlı bir işlemdir. Bu yüzden şayet işlemci fanınızın arızalandığını düşünüyorsanız daha ciddi donanım hasarlarıyla karşılaşmadan işlemci fanınızı değiştirmenizde yarar var.
Sıcaklık Düşürme Programları İşe Yarıyor mu?
Piyasada bilgisayarlar için tasarlanan bir çok yardımcı uygulama mevcut. Bu programlara son yıllarda donanım üzeri oyunları oynatan programlar, FPS artıran programlar, sıcaklık düşüren programlar gibi muhtelif programlar da eklendi. Peki bu programlar ne kadar güvenilir ve işe yarıyorlar mı?
Öncelikle bu biçim uygulamaların üçüncü taraf yazılımlar olduğu unutulmamalı. Yani bu tür programlar her vakit bir virüs ya da casus uygulama riski taşıyorlar. Özellikle bu biçim donanımla ilgili şeyleri yazılımla yapacaklarını iddia eden geliştiriciler, kullanıcılar için çok tehlikeli olabiliyorlar.
Örneğin bir çok sıcaklık düşürme programı, bu prosedürü yapabilmek için işlemci başta olmak suretiyle bir çok donanıma erişim izni istiyor. Kullanıcılar, bu izinleri verdikleri andan itibaren düşük de olsa bir risk durumu içine girmeye başlıyorlar. Çünkü fena amaçlı geliştiriciler, bilgisayar kullanıcılarından bu izinleri aldıktan sonrasında bilgisayarı çok basit bir halde ele geçirebiliyorlar.
Bunun kararında da kullanıcılar istenmeyecek fidye, şahsi bilgilerin sızdırılması gibi bir çok durumla yüz yüze kalabiliyorlar. Bu yüzden sıcaklık düşürme programlarını kullanmanızı tavsiye etmiyoruz.
Tabii ki bu programların içinde harbiden sıcaklığı düşürebilecek ölçüde programlar bulunabilir. Fakat belirttiğimiz gibi bu programların hepsi üçüncü taraf yazılımlar oldukları için düşük bir ihtimalle de olsa bilgisayarınızı sanal korsanlara açma durumu oluşabilir.
İşlemci Sıcaklığı Kaç Olmalı: Sıkça Sorulan Sorular
Birçok teknolojik donanım gibi işlemciler de yüksek sıcaklıklarda beklenilen performansı gösterememektedirler. Bunun yanı sıra yüksek sıcaklıklar, işlemcilere zarar vermektedir. Fakat işlemcilerin 60 derecede çalışması olabildiğince normaldir. Yani 60 derece, başta yüksek hava sıcaklıkları ve yoğun bilgisayar kullanması olmak suretiyle muhtelif etkenler altında düzgüsel bir işlemci sıcaklığıdır.
İşlemci üreticileri, ürettikleri işlemcileri muayyen bir sıcaklığa kadar dayanacak şekilde üretmektedirler. Birçok işlemci için sınır noktası 100 aşama olarak belirlenmektedir. Yani işlemciler, genelde 100 aşama kadar dayanmaktadırlar. 100 dereceyi geçen işlemciler ise kendiliğinden kapanmaktadırlar.
Laptoplar, kasa yapılarından ötürü masaüstü bilgisayarlardan farklılaşmaktadırlar. Çünkü laptoplarda genelde masaüstü bilgisayarlara göre daha zayıf fanlar kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra laptopların tamamiyle kapalı kasalara haiz olması, işlemci sıcaklığını artırmaktadır. Bundan kaynaklı laptoplar boştayken işlemci sıcaklıkları 40-70 aşama aralığında olmaktadır. Ayrıca yük altındaki laptopların işlemci sıcaklıkları 90-95 dereceye kadar ulaşabilmektedir.
Yüksek sıcaklıklar, işlemcilere zarar vermektedir. Bundan kaynaklı işlemcilerin devamlı yüksek sıcaklıklarda çalışması birtakım negatif durumlarla karşılaşmanıza yol açabilir. Bilgisayarınızın, bilhassa fanlarınızın ve termal macununuzun bakımını muayyen aralıklarla yaparak işlemcinizin sıcaklığını en makul seviyelerde tutabilirsiniz. Gerekli bakımlara karşın işlemci sıcaklığınız yüksek seviyelere ulaşıyorsa bu durumda bilgisayarınız için teknik yardımcı almanızda yarar olacaktır.
Genel Değerlendirme
İşlemciler için sıcaklık değerlerinin olabildiğince mühim bulunduğunu belirtmiştik. İşlemci sıcaklığı kaç aşama olmalı sorusunun yanıtını şöyle verebiliriz:
Normal Kullanımda (Bilgisayar Boştayken)
- 35-55 Derece: İdeal Sıcaklık
- +55 Derece: Yüksek Sıcaklık
Yoğun Kullanımda (Bilgisayar Yük Altındayken)
- 55-85 Derece: İdeal Sıcaklık
- +85 Derece: Yüksek Sıcaklık
Bu sıcaklık değerlerinin laptoplarda ve işlemcilerin soğutucularına göre, bilhassa yoğun kullanımda, değişebileceğini unutmamak gerekiyor. Bu yüzden termal macun yenileme, fanları temizleme ve soğutucu kullanma gibi işlemleri yapmanıza karşın işlemcinizin sıcaklığı düşmüyorsa telaş yapmanıza gerek yok.
Sizler için hazırlamış olduğumuz işlemci bakım rehberi burada sona eriyor. Sizler de işlemci sıcaklıkları ile ilgili aklınıza takılan soruları aşağıdaki yorum bölümünden bize iletebilirsiniz.
