Rusya’nın Çelyabinsk şehri üstünde patlayan meteor, yeryüzüne çarpsaydı oldukça büyük bir facia yaşanacaktı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, büyük ürkü yaratan olayın sonrasında ‘ABD ve Çin ile birlikte uzay müdafaa sistemi kurmaları gerektiğini’ belirtti. Bu açıklama, Rusya’da başlayan tartışmayı alevlendirdi: Rusya’nın radarları meteoru belirleme etmeyi başaramadı mı?
Ural Dağları’nın güneyinde kalan Çelyabinsk, 15 Şubat Cuma sabahı büyük bir patlamayla uyandı. NASA’nın tahminlerine göre genişliği 15-17 metre, ağırlığı ise 7-10 bin ton olan meteor, yerdeki radarlar tarafınca belirleme edilebilecek kadar büyüktü. Ancak Rus hükümetinden ihtimaller içinde bir kozmik tehdide karşı rastgele bir açıklama, uyarı gelmedi.
Rusya Stratejik Nükleer Güçler örgütünün sitesinde yer alan bilgiye göre, birden fazla uzman, ‘470-500 kiloton gücündeki bir meteoru belirleme edemeyecekse, Rusya’nın niçin bu kadar oldukça hava gözlem sistemi ve radara haiz olduğunu’ sordu.
Örgüt, ‘Rusya’daki radarların meteoru belirleme edecek kapasitesi olmadığını, zira Uzay’dan gelecek cisimleri takip edebilmek için geliştirilmediklerini’ belirtti. Örgütün duyurduğu çizimde, Sibirya’nın Irkutsk bölgesinde yer alan Mishelevka radar istasyonu ile Moskova’daki Don-2N radarının kapsadığı alan ve meteorun izlediği rota görülüyor.
Meteosat-9 uydusundan elde edilen verilerle açılan simülasyona göre, meteorun güneş açısı 60 dereceydi ve Çelyabinsk’in kuzeyinden geçti. Oysa meteorun, kentin güneyinden geçmiş olduğu belirlendi. Ogle Earth sitesinde yaymlanan bir öteki analizde, güneş açısı 100 olarak verildi.
RADARLARA GÖRÜNMEDİ
Saatte 70 bin kilometre hızla atmosfere giren meteor, Mishelevka’ya bağlı olan Pechora radarının alanı dışındaydı. Aynı zamanda Msokova’daki Don-2N radarına, ufuk çizgisinin altında olduğundan görülmedi.
Mishelevka’ya ait öteki radar istasyonu Dnepr ise meteoru ayrım edebilirdi fakat görmedi. Bunun nedeni, radarın kıtalararası balistik füzeleri belirleme etmek için ufuk çizgisinin yalnızca bir aşama üzerini taraması ve Uzay’dan gelebilecek cisimleri görmemesi.
Rusya Stratejik Nükleer Güçler örgütünün sitesi Russianforces.org, ‘Rusya’daki radarların balistik füzeleri belirleme etmek için tasarlandığı belirtti. Ayrıca, radarlar büyük bir enerji kaybına niçin olacağı ve etkili oldukları alanı azaltacağı için süresiz olarak gökyüzünü taramıyor.
Sitede, ‘kurulacak bir erken uyarı sisteminin gökyüzünü oldukça faal bir halde tarayabileceğin, Dünya’nın yörüngesindeki uyduları bile vazife verilmesi durumunda takip edebileceği’ anlatım edildi.
Site, meteorun belirleme edilmemesinin nedenini özetlemek gerekirse şu şekilde özetledi: “Çünkü bir balistik roket değildi.”